W tym wpisie chciałbym skoncentrować się na opisaniu procesu jakim jest zmiana układu QWERTY na Colemak. Opiszę w nim swoje próby i doświadczenia, które finalnie pozwoliły mi przesiąść się na układ Colemak jednocześnie będąc w stanie używać standardowej klawiatury QWERTY.
Kontekst
Programista, który lubi swoją pracę na tyle, iż po pracy w ramach rozrywki realizuje swoje projekty. Mówiąc krótko, programowanie jest moim hobby a zarazem pracą jednocześnie. Nie powinno zatem dziwić iż spędzam dość dużo czasu pisząc, niejednokrotnie jest to po około 10 godzin dziennie.
Naturalnie zadbałem o swoje plecy stosując odpowiednie krzesło i pozycję przy pracy. Niestety problemy przyszły z innego miejsca. Zaczęły boleć mnie palce. Napisanie kilku zdań było dla mnie dyskomfortowe. Co więcej okazało się, iż przez ciągłe obsługiwane myszki jeden z moich barków jest wysunięty.
Zdałem sobie sprawę, że jeżeli nadal chcę móc realizować swoje hobby przez następne lata to muszę coś zmienić. Postanowiłem przeanalizować i zoptymalizować swój sposób pracy. Po analizie, którą wykonałem nagrywając siebie przy pracy wyszły mi dwie ciekawostki:
- Nawyk nie poprawnego pisania – piszę kilkoma palcami, nie stosując się do przypisań palców do klawiszy, spację naciskam palcem wskazującym.
- Praktycznie co chwilę sięgam po myszkę
Okazało się iż te dwa problemy mogę rozwiązać poprawiając swój styl pisania i przykładając więcej uwagi do sterowania komputerem z poziomu klawiatury a nie myszki. Zatem postanowione! Optymalizuje swój sposób pisania a następnie przełączam się na tryb bardziej polegający na klawiaturze a nie na myszce.
Pomysł pierwszy – Poprawne pisanie na QWERTY
Pierwszym co przyszło mi na myśl to, nauka poprawnego pisania. Dobrze pisać nigdy nie zaszkodzi a byłem przekonany, iż dzięki temu palce przestaną mnie boleć. Zarejestrowałem się na TypingCloub i zacząłem się uczyć.
Po kilku dniach potrafiłem pisać „poprawnie” z prędkością około ¼ dawnej prędkości pisana. Niestety narodził się problem. Gdy musiałem napisać coś szybko i ważny był tu czas, przerzucałem się na stary sposób pisania, który choć szybszy to niepoprawny.
W efekcie zaprogramowanie mojej pamięci mięśniowej było utrudnione, gdyż kilka jak nie kilkanaście razy dziennie musiałem napisać coś „na już” starym sposobem.
Pomysł drugi – QWERTY z układem Dvorak
Zaciekawiony tematem optymalizacji pisania dotarłem do pewnego obrazka który przedstawiał w postaci Heat-Mapy informacje jak często są wciskane poszczególne klawisze w trzech układach: QWERTY, DVORAK, Colemak. Zdjęcie możecie znaleźć poniżej.
Jak można na nim dostrzec w układzie QWERTY najczęściej używane litery znajdują się na górnym wierszu. W przypadku Dvoraka i Colemaka jest to środkowy wiersz. Co więcej te układy są określane mianem ergonomicznych. Więcej o tym czy warto używać ergonomicznych układów możecie przeczytać w moim poście QWERTY vs Colemak: Który układ klawiatury jest bardziej wydajny?
Wpadłem zatem na pomysł że zamiast uczyć się pisać poprawnie na QWERTY, mogę nauczyć się ergonomicznego układu. Wybrałem Dvorak – jako iż jest najbardziej popularnym układem z tych alternatywnych co więcej znajduje się domyślnie w systemach Windows i Linux, których używałem.
Idea: Nauka pisania Dvorak przy programowej zmianie z QWERTY
TypingCloub nawet ma opcję w której można uczyć się Dvoraka. Polega to na przemalowaniu programowych klawiszy, tak aby odpowiadały układowi Dvorak. Stąd też rozpocząłem naukę i muszę przyznać, iż poległem po kilku dniach. Jak pisałem w poprzednich akapitach przełączanie się pomiędzy poprawnym pisaniem na QWERTY i moim „niechlujnym” było nieefektywne i trudne. W tym przypadku to rozwiązanie było dla mnie ekstremalnie trudne i nieefektywne. Miałem tą samą klawiaturę z zupełnie dwoma różnymi układami, gdzie układy przełączało się klikiem myszki czy skrótem klawiaturowym. Dla mnie nie do ogarnięcia – co więcej poprzez różnice w układach moja podstawowa prędkość pisania spadła do około 70%.
Problem: Ta sama klawiatura, dwa odrębne układy – układ nerwowy nie jest w stanie się przestawiać tak płynnie.
Dvorak na QWERTY – Podejście drugie
Skoro był problem z tą sama klawiaturą, postanowiłem zaprogramować moją Anne Pro 2 tak aby odpowiadał jej układ Dvorak. Takim oto sposobem miałem dedykowaną klawiaturę z alternatywnym układem Dvorak.
.
Idea: Nauka pisania Dvorak na układzie QWERTY na osobnej klawiaturze.
Rozwiązanie to pokazało mi dwie rzeczy. Że odrębna fizycznie klawiatura odrobinę pomaga. Drugą rzeczą jest natomiast problem, że mając „literki” na klawiaturze odruchowo się na nie patrzę co jest mylące. Na klawiaturze widnieje: „ASDFG” a pod tymi klawiszami odpowiednio: „AOUEI”. Nawet gdy starałem się nie patrzeć na klawiaturę i oznaczenia, nie potrafiłem powstrzymać się od mimowolnych spojrzeń, było to ode mnie silniejsze.
Problem: Głowa wariuje gdy widzi „ASDFG” a pisze „AOUEI
Mój osobisty problem z Dvorak
Dużo pracuje z terminalem więc bigramy takie jak „ls” czy „cd” wykonuje dość często. Z użyciem Dvoraka był to dla mnie problem.… Postanowiłem go porzucić.
Podsumowanie doświadczeń:
- Pisanie na osobnej klawiaturze choć nawet takiej z układem qwerty pomaga.
- Oznaczenia liter przeszkadzają mylą.
- Pisanie na tej samej klawiaturze na 2 układach nierealne.
Wniosek: Użyć dedykowanej klawiatury, która będzie różniła się od układu qwerty oraz nie umieszczać oznaczeń na klawiszach.
Podejście Kolejne – Zamiana qwerty na Colemak
Chcąc się nadal uczyć ergonomicznego układu, zdecydowałem się dać szansę układowi Colemak. Drugiemu układowi z pokazywanego już wcześniej zestawiania z Heat Map. Dodatkowo zgłębiając temat ergonomii układów trafiłem na ergonomiczne klawiatury.
Skoro zgodnie z moimi uprzednimi doświadczeniami odrębna klawiatura pomaga, można by uczynić ją na tyle inną, iż nie będzie się ona nam myliła z tą standardową. Po zainstalowaniu na niej tylko układu Colemak Mod-DH (dedykowany kalawiaturom ortolinearnym) i używaniu czystych klawiszy mógłbym zacząć naukę.
Idea: Nauka pisania układu ergonomicznego układu Colemak na dedykowanej ergonomicznej klawiaturze z pustymi nasadkami klawiszy.
Co prawda zrealizowanie tego planu zajęło mi trochę czasu gdyż zbudowanie pierwszej ergonomicznej klawiatury wydawało mi się początkowo trudnym przedsięwzięciem, które finalnie wcale nie było takie trudne. Tako to z projektu z GitHub, sklejki, paru przełączników, kontrolera oraz skrętki lan powstał mój własny Atreus.
Drugim mini wyzwaniem okazało się dostosowanie układu samej klawiatury pod moje wymagania. Po pierwsze musiałem je poznać, po drugie musiałem zaprogramować klawiaturę tak aby je spełniała. I tu po raz kolejny okazało się to prostsze niż mi się początkowo wydawało, przynajmniej programowanie. Same oczekiwania i wymagania zmieniają się nadal, choć zamiast zmieniają powiedziałbym ewoluują.
Finalnie w 21 wersji układu byłem w stanie na poważnie wziąć się do nauki. Poniżej przedstawiam swoją bazową warstwę mojego układu na Atreusie.
Zamiana QWERTY na Colemak w praktyce
Posiadając dedykowaną, ergonomiczną klawiaturę z układem Colemak oraz w razie potrzeby szybkiego pisania moją Anne Pro 2 z standardowym układem QWERTY rozpocząłem naukę. Z racji pustych klawiszy wydrukowałem sobie kartkę z układem i przykleiłem ją nad monitorem. Dzięki takiemu podejściu całkowicie wyeliminowałem nawyk mimowolnego zerkania na klawiaturę, gdyż nie dość, iż nic oprócz pustych klawiszy nie było, to i tak zawsze potem aby uzyskać informację o klawiszu patrzyłem na zawieszoną kartkę.
Drugim ważnym dla mnie aspektem była możliwość śledzenia swoich postępów lub jego braku. Na jakimś filmiku na youtube natrafiłem na stronę monkeytype.com, spodobała mi się jej prostota i postanowiłem używać jej do monitorowania postępów.
Ostatnim a zarazem pierwszym krokiem w fizycznej nauce, było nauczenie się Home-Row Colemaka, tu z pomocą przyszedł mi już znany TypingCloub.
Schemat nauki wyglądał następująco:
Standardowo pracowałem na ergonomicznej klawiaturze z układem Colemak Mod-DH. Dzień rozpoczynałem od rozpisania się, czyli wykonania kilku testów na monkeytype.com. Gdy musiałem coś napisać na już, robiłem to korzystając z standardowej klawiatury leżącej nad tą ergonomiczną. W przerwach od pracy robiłem sobie testy na monkeytype.com.
Dni mijały, aż w pewnym momencie uświadomiłem sobie, iż od trzech dni nie używam standardowej klawiatury. Spakowałem ją zatem do pokrowca i włożyłem do szafki.
Obecnie pracuję tylko i wyłącznie na układzie Colemak Mod-DH. Co bardzo podoba mi się w tym podejściu to fakt, iż układy mi się nie mylą. Na układzie QWERTY nadal piszę w swój niepoprawny sposób, jednak zupełnie mi to nie przeszkadza, gdyż ilość czasu jaką spędzam na tym układzie jest nie warta poświęcania jej więcej czasu. Natomiast co jest drugą istotną kwestią, moja prędkość na układzie QWERTY nie zmalała drastycznie. Naturalnie zmniejszyła się, gdyż już nie używam jej tak często.
Poniżej przedstawiam swój wykres z monkeytype.com ukazujący tępo pisania najbardziej popularnych angielskich słów – taką sobie przyjąłem metrykę do śledzenia postępów.
Sama klawiatura też się nieco zmieniła, gdyż obecnie jest to Dactyl Manuform ze zdjęcia poniżej.
Podsumowanie
Podsumowując dzisiejszą historię co moim zdaniem należy zrobić aby w miarę efektywnie i bezboleśnie dokonać czegoś takiego jak zmiana QWERTY na Colemak.
- Użyć dedykowanej, innej niż standardowej, klawiatury z danym układem, tak aby nie myliły się nam te klawiatury. Pomyśl o analogi motocykla i samochodu, niby podobne zasady ale prowadzi się inaczej. Świetnie sprawdzą się tu mechaniczne klawiatury ergonomiczne.
- Mieć pod ręką standardową klawiaturę QWERTY, w razie konieczności szybkiego pisania – może być klawiatura od laptopa.
- Używać pustych nasadek klawiszy a kartkę z układem powiesić nad monitorem, aby wyeliminować nawyk patrzenia i szukania klawiszy.
- Nauczyć się Home-Row danego układu przy użyciu dedykowanych narzędzi.
- Każdy dzień rozpoczynać od kilku / kilkunastu testów na rozgrzewkę.
- Rozpocząć monitorowanie swoich postępów poprzez regularne robienie testów, najlepiej na jednej platformie.
- …
- Odstawić klawiaturę QWERTY do szafki.
Pozdrawiam,
Bartosz
